Αλλαγή πρωταγωνιστή;

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες στο συνεχιζόμενο σήριαλ για την κινηματογραφική μεταφορά του πιντσονικού Inherent Vice από τον Πολ Τόμας Άντσερσον, στον ρόλο του Ντοκ Σπορτέλο δεν θα είναι ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, αλλά ο Χοακίν Φίνιξ. Απ’ ό,τι λέγεται, τα γυρίσματα μάλλον θα ξεκινήσουν στα τέλη Απριλίου, και η ταινία θα βγει στις αίθουσες το 2014.

Μα τι αργά που περνάει ο καιρός, μερικές φορές…

Μια πιντσονική χρονιά προδιαγράφεται

Σαν να μην έφτανε η φημολογία (και η επιβεβαίωσή της) ότι ο Πολ Τόμας Άντερσον μεταφέρει στον κινηματογράφο το Inherent Vice (με πρωταγωνιστές, λέει, τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ και την Σαρλίζ Θέρον) τώρα προέκυψε και η φήμη ότι ο Πίντσον ετοιμάζει νέο βιβλίο που μάλλον θα εκδοθεί το φθινόπωρο. Ως πηγή όλοι επικαλούνται τον εκδοτικό του οίκο, τον Penguin Press, αλλά δεν έχει οριστεί ημερομηνία ακόμη. Ο τίτλος, λέει, θα είναι The Bleeding Edge, κάτι που θα κάνει πάλι τους απανταχού μεταφραστές του να ψάχνονται.

Μια χρονιά γεμάτη Thomas Pynchon. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;

Μα, πώς διαβάζει ο κόσμος;

Πριν από λίγο καιρό, είχα αναφερθεί σε μια απίστευτα κακή κριτική του Gravity’s Rainbow, όπου ο «κριτικός» έλεγε, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι είχε διαβάσει ολόκληρο το βιβλίο σε 6 ώρες, που σημαίνει με ρυθμό 2 σελίδες το λεπτό. Αυτός είναι ίσως ο γελοιωδέστερος τρόπος να διαβάζεις λογοτεχνία, αφού στην πράξη τελικά ΔΕΝ την διαβάζεις, και νόμισα ότι ο τύπος αυτός αποτελεί μια θλιβερή εξαίρεση.

Γελάστηκα, όμως.

Γελάστηκα, γιατί στο μεταξύ προέκυψε άλλη μια κριτική, αυτήν τη φορά θετική, και αυτήν τη φορά για το Mason & Dixon, όπου ο «κριτικός» λέει ότι το βιβλίο του άρεσε, παρόλο που αρκετά πράγματα δεν τα κατάλαβε, και ο Πίντσον θα έπρεπε να τα εξηγεί στον αναγνώστη, αλλά τέλος πάντων το βιβλίο ήταν καλό και του άφησε όμορφη γεύση. Ουδέν μεμπτόν μέχρι εδώ· αυτά είναι πράγματα που τα έχω ξανακούσει και που τα βρίσκω, σε κάποιο βαθμό, δικαιολογημένα. Το πρόβλημα βρίσκεται σε αυτή την παράγραφο:

My customary reading style wouldn’t work with Mason & Dixon. I couldn’t rely on my eyes skimming across lines and down pages to afford my brain what it needed to follow plot, imagine surroundings, understand characters, comprehend ideas.

Με άλλα λόγια, η συνήθης μέθοδος ανάγνωσης που ακολουθεί αυτός ο άνθρωπος συνίσταται στο να διαβάζει διαγώνια, με άλματα ανάμεσα στις αράδες, ώστε να εντοπίζει λέξεις-κλειδιά που θα του δίνουν μια γενική εικόνα για το πώς εξελίσσεται η πλοκή, πώς διαμορφώνονται οι χαρακτήρες, και ποια είναι, μέσες-άκρες, η στάση του συγγραφέα.

Με συγχωρείτε, αλλά η λογοτεχνία δεν διαβάζεται έτσι. Και πραγματικά αυτό με βάζει σε σκέψεις για το πώς διαβάζει ο περισσότερος κόσμος, και τρομάζω στην ιδέα ότι αυτός ο τρόπος ανάγνωσης μπορεί και να είναι ο επικρατέστερος σήμερα, κάτι που θα σήμαινε, τελικά, ότι η λογοτεχνία εκ των πραγμάτων δεν μπορεί πια να λειτουργήσει…