Μια τηλεοπτική συνέντευξη του Άλντους Χάξλεϊ (1958)

28/07/2012

Ο Άλντους Χάξλεϊ, που προχτές, αν ζούσε, θα έκλεινε τα 118, έδωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη το 1958 στον Μάικ Γουάλας, στην οποία, μεταξύ άλλων, προειδοποιεί για τις πιθανότητες ελέγχου και καταπιεστικής εξουσίας που δίνει η τεχνολογία. Όπως ήταν φυσικό, η βελόνα του πιντσονόμετρου τινάχτηκε, το κόκκινο φωτάκι άναψε, και το μεγάφωνο του ευαίσθητου αυτού οργάνου άρχισε να γκρινιάζει. Βλέπετε, στην εισαγωγή που έχει γράψει για το 1984 του Όργουελ, ο Πίντσον αναφέρεται στο διαδίκτυο ως

«μια ανακάλυψη που προδιαγράφει κοινωνικό έλεγχο σε κλίμακα που εκείνοι οι γραφικοί τύραννοι του 20ού αιώνα με τα κωμικά μουστάκια μόνο να ονειρευτούν μπορούσαν».

Από τη μεριά του, ο Χάξλεϊ, στη συνέντευξή του αυτή, λέει πως

«είναι πάρα πολύ σημαντικό, εδώ και τώρα, να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε γύρω από αυτά τα προβλήματα, ώστε να μην αιφνιδιαστούμε από τις νέες ανακαλύψεις της τεχνολογίας.
[…]
»Μπορούμε να το προβλέψουμε, και μπορούμε να κάνουμε πολλά για να το αποτρέψουμε. Άλλωστε, το τίμημα της ελευθερίας είναι η συνεχής επαγρύπνηση».

Επιπλέον, ο Χάξλεϊ προειδοποιεί ότι η τηλεόραση θα μπορούσε στο μέλλον (δηλαδή στα χρόνια μετά το 1958…) να αποτελέσει ένα φοβερό εργαλείο προπαγάνδας. Και η βασική μέθοδος της προπαγάνδας, όπως και της διαφήμισης, είναι να παρακάμπτει το λογικό του αποδέκτη και να απευθύνεται στα πιο χαμηλά του ένστικτα. Και αυτό ακριβώς είναι που την κάνει αποτελεσματική. Και δυνητικά επικίνδυνη.

Ο άλλος μεγάλος φόβος του Χάξλεϊ για το μέλλον της ελευθερίας είναι ο υπερπληθυσμός. Αυτό, νομίζω, δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση.